Oleh: Oleh: Azwan Mat Lazim, PhD
Fakulti Sains dan Teknologi
Universiti Kebangsaan Malaysia
Manggis (Garcinia mangostana L), digelar sebagai ‘ratu’ bagi buah-buahan merupakan tumbuhan asli yang berasal dari Asia Tenggara. Ia banyak digunakan sebagai ubat tradisional dalam merawat luka jangkitan kulit, memperbaiki sakit otot dan tulang, masalah pemakanan, cirit birit dan turut digunakan sebagai ubat bagi mempercepatkan penyembuhan luka.
Selain daripada pelbagai kebaikan yang dimiliki oleh manggis, kulit buah eksotik ini turut mempunyai khasiat tersendiri, iaitu sebatian bersifat aktif biologi yang dikenali sebagai α-mangostin. Bahan aktif kimia ini ditemukan oleh W. Schmid pada tahun 1855. Sejak itu pelbagai kajian telah dilakukan terhadap sebatian kimia eksklusif ini. Secara umum, ia bersifat antioksidan, anti bakteria, anti kulat, anti radang, anti kanser dan anti tuberkulosis. Selain daripada dijadikan salah satu bahan utama bagi penghasilan ubat terapeutik, ia juga digunakan sebagai ubat anti kerengsaan gigitan nyamuk. Kajian ini dilakukan oleh penyelidik dari Fakulti Sains dan Teknologi Universiti Kebangsaan Malaysia. Hasil kajian ini diterbitkan di dalam Chemistry Central Journal.
Namun begitu, ekstrak daripada khasiat kulit manggis (α-mangostin ) ini mempunyai kelarutan yang rendah sama ada dalam larutan akueus mahupun keupayaan oral. Kelemahan ini telah menjadi faktor yang mengehadkan aplikasinya secara lebih meluas sebagai bahan aktif semulajadi dalam bidang bioperubatan. Walaupun ia amat berpotensi untuk digunakan sebagai salah satu agen merawat kanser namun keistimewaan bahan ini tidak dapat diaplikasikan dengan meluas. Oleh yang demikian, sebagai alternatif untuk mengatasi masalah ini maka penggunaan polimer responsif yang telah dimodifikasi bagi penyesuaian untuk penyebaran α-mangostin telah dibangunkan.
Dalam kajian ini, mikrogel sistem ionik (poli (N-isopropilakrilamida) PNIPAM dengan ko-monomer 2-vinilpiridina, (PNIPAM-co-2VP) telah digunakan sebagai medium pembawa dan penyampai α-mangostin. Sistem mikrogel yang unik ini mempunyai keupayaan tindak balas terhadap rangsangan luar seperti suhu, elektrolit, cahaya dan pH.
Apa yang menarik, kajian ini adalah merupakan percubaan kali pertama menggabungkan sistem mikrogel dengan sebatian bioaktif organik, iaitu α-mangostin. Bagi melihat keupayaan mikrogel sebagai pembawa, satu model telah dihasilkan dengan nilai pH yang berbeza.
Keputusan kajian telah mendapati interaksi antara mikrogel sebagai templat adalah amat baik terhadap kompaun bioaktif, α-mangostin. Selain itu, kompaun organik ini turut memberi respon terhadap perubahan pH di mana dalam keadaan berasid lampau (pH 2) ia kekal dalam bentuk kristal. Manakala dalam keadaan menghampiri nilai neutral kristal kompaun ini sudah mula beraglomerasi dan seterusnya membentuk partikel yang lebih besar.
Perubahan yang berlaku memberi satu modifikasi terhadap penghasilan partikel menggunakan mikrogel sebagai nanoreaktor/templat boleh kawal. Selain itu, penggunaan mikrogel juga memberi alternatif kepada kaedah penyampaian ubat atau bahan bioaktif dalam sistem tubuh manusia di mana ia stabil, efektif dan responsif terhadap perubahan pH sekitaran.