Desakan pihak berkuasa agar menyerahkan hasil siasatan “dalam masa beberapa minggu” mengganggu penyiasatan sempurna kejadian tanah runtuh di Malaysia, kata Pengarah Institut Penyelidikan Pencegahan Bencana Asia Tenggara di UKM (SEADPRI-UKM), Prof Dato’ Dr Ibrahim Komoo.
“Ini sering kali mengakibatkan keputusan dibuat berdasarkan pengalaman lalu, walaupun sebenarnya penyiasatan rapi amat penting,” katanya di satu ceramah teknikal mengenai penyiasatan tanah runtuh dan langkah pencegahan di Jepun oleh dua pegawai Institut Penyelidikan Pencegahan Bencana Universiti Kyoto (DPRI) di sini hari ini.
Timbalan Pengarah SEADPRI-UKM, Prof Dr Joy Jacqueline Pereira, pula menimbulkan isu kesukaran mengakses maklumat penting di Malaysia sedangkan di Jepun beliau diberitahu semua maklumat mengenai tanah runtuh mudah diperolehi.
Penyelaras Program Bencana Alam di SEADPRI-UKM, Prof Madya Dr Tajul Anuar Jamaluddin, pula mencelah bahawa dalam memberi cadangan mengenai langkah-langkah mengekang tanah runtuh di Malaysia, jurutera yang memberi kata putus bukannya pakar kaji bumi.
Prof Sumio Matsuura, yang mengetuai Bahagian Bahaya Alam di DPRI, dan Prof Madya Yuki Matsushi daripada bahagian yang sama, telah menghurai langkah keterbaharuan yang digunakan di Jepun untuk meramal tanah runtuh.
Ini termasuk teknologi LIDAR (Pengesanan Cahaya dan Rangkaian) untuk penyelidikan alam dan pemetaan kontur, menggunakan alat pengukur kepekatan isotropik, menghitung kadar hakisan mendapan dan pembentukan sistem maklumat geologi.
Pada Mac 2011 SEADPRI-UKM memeterai satu program pertukaaran akademik dengan DPRI, yang diisytihar sebagai Pusat Kecemerlangan bidang bencana alam pada 1997.
Bahagian Bahaya-Alam DPRI termasuklah Pusat Penyelidikan Tanah Runtuh dan fokusnya adalah berkaitan pemantauan tanah runtuh, pemuliharaan cerun, bahaya gunung dan geoteknik.
Prof Madya Matsushi berkata DPRI mempunyai tiga pendekatan dalam menangani tanah runtuh – pemerhatian lapangan, GIS dan pengukuran kosmogenik.
Beliau menekankan perlunya pemetaan kedalaman tanah di kawasan berbukit kerana ini membolehkan penilaian potensi tanah runtuh dibuat untuk jangka panjang.
Prof Ibrahim menarik perhatian bahawa apa dilakukan itu adalah suatu langkah yang memerlukan belanja besar. Beliau bagaimana pun menjelaskan bahawa bagi Malaysia untuk bergantung kepada pengukuran hujan saja adalah tidak memadai.
Prof Matsuura menjelaskan bahawa kedudukan Jepun yang agak unik memerlukannya menwujudkan kepakaran untuk menangani bencana alam.
Hakikatnya Jepun memiliki 83 atau kira-kira 10 peratus daripada gunung berapi aktif dunia selain mempunyai lebih 67 peratus dari kawasannya adalah bercerun selain ia pula menerima hujan yang agak lebat.
“Jepun mempunyai penduduk yang padat, tanah rata yang terbatas dan diancam bencana alam seperti hujan, taufan, aktiviti gunung berapi, tanah runtuh dan keruntuhan puing oleh kerana ciri topografi dan alamnya,” kata beliau.
“Dalam usaha menangani bencana alam itu, kita telah membangunkan projek hutan terancang, pemeliharaan tanah dan air yang memainkan peranan semakin penting dalam perubahan sosio-ekonomi Jepun moden.”
Sambil menekankan perubahan kawasan tanah itu mungkin menyebabkan pergerakan jisim, Prof Matsuura menceritakan bagaimana kegiatan penduduk seperti pembinaan jalan raya, pembangunan perumahan dan empangan telah meningkatkan kejadian tanah runtuh dan kerosakan cerun.
Beliau berkata sedang struktur fizikal dibina secara sistematik di Jepun, namun sistem perisiannya belum lagi dibuat.
Beliau memberitahu ini berpunca daripada dua sebab: adalah sukar meramalkan bencana berkaitan pemendapan dan ia adalah amat tidak popular kerana mengecap sesuatu kawasan sebagai mudah berlaku bencana akan menjejaskan nilai hartanahnya.
Sumber : UKM News Portal
Gambar : Google