Oleh Mohd Perewa
Menurut Pertubuhan Bangsa – Bangsa Bersatu, dianggarkan 2.5 billion manusia tidak mempunyai kemudahan tandas yang bersih. Kebanyakan masalah ini wujud di India dan Afrika Sub-Sahara (tidak termasuk Afrika Utara). Kira–kira 10 juta kanak-kanak bawah lima tahun telah mati akibat dari masalah ini sejak tahun 2000 lagi.
Dalam menyelesaikan masalah ini dalam dunia moden, penyelidik dari Universiti Cranfield di United Kingdom telah membangunkan tandas nanoteknologi yang murah, bersih dan mesra alam. Perkara yang paling menarik dalam hal ini adalah, tandas ini mampu menjana tenaga.
Projek yang diberikan nama Tandas Lapisan Nano telah bermula pada tahun 2012 dan telah menerima suntikan dana sokongan daripada Yayasan Bill & Melinda Gates untuk mencipta teknologi ini. Mereka juga telah menerima pelbagai anugerah teknologi dan reka bentuk.
Bagaimana Tandas Lapisan Nano ini berfungsi?
Selepas pengguna ‘selesai melepas hajat’, sejenis mangkuk anti–bau akan memutarkan sisa dan melepaskannya ke dalam tangki utama.
Bagi sisa cecair pula, penapis lapisan nanoteknologi dan pemeluwapan air yang mengalir melaluinya, akan membantu dalam menghapuskan sebarang patogen (pembawa penyakit) daripada air. Wap air ini kemudiannya akan melalui saluran dengan bantuan gas ke dalam tiub berisi manik-manik yang memeluwapkan semula dan berubah kepada cecair bebas patogen. Air yang sudah dibersihkan ini kemudiannya boleh digunakan untuk pengairan di ladang dan malahan untuk cucian di rumah.
Untuk sisa pepejal pula, ia akan jatuh ke bawah tangki di mana skru ‘Archimedes’ berkuasa bateri membawa sisa ke belakang yakni bahagian kedua. Ia akan dibakar dan ditukarkan kepada tenaga. Walaupun bahagian tandas ini masih belum 100 peratus dibangunkan lagi, penyelidik masih berharap sistem ini akan mampu membekalkan tenaga untuk mengecas telefon bimbit dan alat elektronik kecil.
Ghana adalah negara yang berkemungkinan akan mencuba ciptaan tersebut pada tahun ini. Kemudian, ia akan berkembang ke seluruh pelusuk dunia. Di kawasan yang mempunyai sistem kumbahan yang lemah, pereka bentuk juga percaya bahawa tandas ini boleh digunakan di dalam kenderaan tentera dan juga boleh menggantikan tempat buangan najis yang telah digunakan sejak sekian lama